احتمالا همه ما در اطرافیان‌مان، آدم‌هایی را بشناسیم که مثل مادربزرگ‌ها ذاتا قصه‌گو هستند. افرادی که توانایی این را دارند تا از کوچک‌ترین موضوعات قصه‌‌ای تازه و بدیع بسازند. قصه‌گویی یا قصه‌پردازی هنر ارزشمندی است؛ وقتی ارزشمندتر می‌شود که بتوانی با قصه، مفاهیم عمیق و سخت‌فهم را برای دیگران تعریف کنیم. اروین یالوم یکی از همین هنرمندها‌ی قصه‌گوست که توانسته مسائل مربوط به روانشناسی و حرفه روانکاوی را طوری به قصه تبدیل کند که شما با خواندن‌شان احساس کنید یا روان‌درمانگر هستید یا یکی از مراجعان. ما در این یادداشت از خران بوک، قصد داریم به معرفی اروین یالوم و مهم‌ترین آثارش بپردازیم. با ما همراه باشید.
اروین یالوم؛ روانشناس قصه‌گو
احتمالا این روزها نام اروین یالوم، نقل‌قول‌های معروف و عنوان کتاب‌هایش را شنیده‌اید. اروین یالوم را پایه‌گذار روانشناسی هستی‌گرا (اگزیستانسیالیسم) دانسته‌اند که با انتشار رمان‌هایش نشان داد که نگاه تازه‌ای به روانکاوی دارد.
در بیشتر آثار یالوم که حاصل تجربیاتش به‌عنوان روانکاو و اندوخته‌های او در علم روانشناسی است، چهار موضوع مهم همیشگی وجود دارد: تنهایی، فقدان معنا، فناپذیری و آزادی. او درصدد است تا به ما بگوید چطور همه انسان‌ها با این چهار موضوع دست‌وپنجه نرم می‌کنند، اما چگونگی مواجهه ما با این چهار موضوع، کیفیت زندگی ما را می‌سازد.
ادامه این نوشته معرفی و ارائه خلاصه‌ای از موضوعات مهم‌ترین کتاب‌های یالوم است که هم‌زمان با انتشار و ترجمه جهانی مورداستقبال مخاطبان فارسی‌زبان نیز قرار گرفت.
وقتی نیچه گریست؛ فلسفه، روانشناسی و قصه
«وقتی نیچه گریست» اولین کتابی است که یالوم به‌واسطه آن در ایران شناخته شد. او در این کتاب به روایت رابطه فردریش نیچه به‌عنوان مُراجع و یوزف بروئر (از بنیان‌گذاران علم روانشناسی) به‌عنوان روان‌درمانگر می‌پردازد. هنر قصه‌گویی او در این است که از دو شخصیت واقعی در موقعیتی تماما داستانی بهره گرفته است. البته ناگفته نماند که یالوم برای نگارش این رمان از نامه‌ها، خاطرات و دست‌نوشته‌های نیچه نیز بهره گرفته است تا شخصیت‌پردازی‌اش درباره نیچه، به‌دور از واقعیت نباشد. یالوم در این کتاب به‌خوبی نشان می‌دهد که چطور «گفت‌وگودرمانی» می‌تواند در فرآیند درمان تأثیرگذار باشد.
وقتی نیچه گریست از آن کتاب‌هایی‌ست که بسیاری از مترجمان به‌سراغ ترجمه آن رفته‌اند. از بین تمام ترجمه‌های موجود در بازار نشر، ترجمه سپیده حبیب (نشر قطره) که خودش در زمینه روانشناسی تحصیل کرده و به‌عنوان اولین مترجم آثار یالوم ناخته می‌شود، برای مطالعه توصیه می‌شود.
خرید کتاب وقتی نیچه گریست با تخفیف
رواندرمانی اگزیستانسیال؛ روایت دغدغه‌های انسان معاصر
همانطور که در اول یادداشت نیز اشاره شد، یالوم درصدد است که از چهار هدف غایی یا دغدغه انسان‌ها حرف بزند. کتاب رواندرمانی اگزیستانسیال را می‌توان نماینده تمام‌وکمالی دانست که به این چهار موضوع یعنی مرگ، انزوای اگزیستانسیال، آزادی و بی‌معنایی می‌پردازد. اروین یالوم در کنار تشریح این مفاهیم، از مشکلات اغلبِ انسان‌ها در مواجهه با این چهارهدف نیز سخن می‌گوید تا همه ما بدانیم افراد زیادی نیز مثل ما با چنین دل‌مشغولی‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند. یالوم، این روانشناس قصه‌گو، در تلاش است تا به ما بگوید چطور فهم و آگاهی ما می‌تواند به شناختِ آسیب‌های روانی و روند درمان کمک کند و به ما در رسیدن به زندگی مطلوب یاری برساند.
بهترین و تنهاترین ترجمه این کتاب نیز توسط نشر نی، با ترجمه سپیده حبیب منتشر شده است. البته پیشنهاد ما به شما این است که اگر قصد یالوم‌خوانی دارید، از کتاب‌های کم‌حجم‌تر شروع کنید. خواندن این کتاب مستلزم آشنایی نسبی با سبک و داستان‌پردازی یالوم است.
خرید کتاب رواندرمانی اگزیستانسیال با تخفیف
درمان شوپنهاور؛ نجات‌یافتگی با آموزه‌های یک فیلسوف بدبین
همانطور که از عنوان کتاب مشخص است، اروین یالوم این‌بار به‌سراغِ نظرات فیلسوفی به‌نام شوپنهاور رفته است، تا با پیوند نظرات او و اندوخته‌های روان‌شناختی خود به موضوع جست‌وجوی معنای زندگی و تبیین روابط انسانی بپردازد.
در کتاب درمان شوپنهاور، شخصیت اصلی، درمانگری به نام ژولیوس هرتزفلد است که پس از مواجهه با مرگ خود بعد از یک معاینه عمومی، درصدد برمی‌آید تا نگاهی به زندگی و جزئیات شغلی خود داشته باشد. به‌همین‌دلیل به‌سراغ یکی از مُراجعان خود می‌رود که نتوانسته بود او را درمان کند. ژولیس بعد از ملاقات با این فرد از او می‌شنود که زندگی و جهان‌بینی‌اش به‌طور ناباورانه‌ای با آموزه‌های فیلسوفی چون شوپنهاور که به فیلسوف بدبین شهرت دارد، دگرگون شده است. در ادامه داستان ژولیس، از او می‌خواهد که به جلسات گروه‌درمانی بیاید و او را با عقاید شوپنهاور نیز آشنا کند.
از این کتاب نیز ترجمه‌های مختلفی مثل ترجمه کیومرث پارسای، حمید طوفانی، زهرا حسینیان و... موجود است، اما ترجمه سپیده حبیب (نشر قطره) دقیق‌ترین و بهترین ترجمه این کتاب است.
خرید کتاب درمان شوپنهاور با تخفیف
مامان و معنای زندگی: داستانهای کوتاهی از بطن زندگی
اگر اهل خواندن داستانِ کوتاه باشید، حتما از خواندن کتاب مامان و معنای زندگی لذت خواهید برد. هر کدام از این داستان‌ها روایتی جذاب و ساده از تجربه‌های یالوم از سال‌ها روانکاوی و ارتباط با مُراجعانش است.
کتاب مامان و معنی زندگی (داستانهای رواندرمانی) با ترجمه سپیده حبیب (بهترین و اولین ترجمه) شامل شش داستان کوتاه با عنوان‌های «مامان و معنى زندگى»، «هم‌نشینی با پائولا»، «تسکین از نوع جنوبى»، «هفت درس پیشرفته در درمان سوگ»، «رویایی دوجانبه» و «طلسم گربه‌ى مجار» است. دراصل، عنوان کتاب از عنوان اولین داستان این مجموعه انتخاب شده است. اروین یالوم در اولین داستان نقش مادر بر شکل‌گیری شخصیت فرزندان را به‌تصویر می‌کشد.
خرید کتاب مامان و معنی زندگی با تخفیف
مسئله اسپینوزا؛ بن‌مایه‌ای تازه برای اروین یالوم
همانطور که عناوین و موضوع کتاب‌های اروین یالوم برمی‌آید، عقاید هر فیلسوفی می‌تواند دستمایه خلق یک اثر تازه باشد. این‌بار نویسنده به سراغ اسپینوزا -فیلسوف یهودی کمترشناخته‌شده‌ای- رفته و بین عقاید او و روانشناسی پل مشترکی زده است. در کتاب مسئله اسپینوزا، یالوم به روایت دو داستان موازی می‌پردازد. اولی داستان باروخ اسپینوزا در قرن هفدهم است که به‌خاطر عقایدش از جامعه یهودی طرد شد و دومین داستان، داستان آلفرد روزنبرگ است که به‌عنوان عضو فعالی در حزب نازی شناخته می‌شود.
زهرا حسینیان (نشر ترانه)، حسین کاظمی یزدی (انتشارات نیکونشر) و بهاره نوبهار (نشر قطره) از مترجمان این کتاب هستند.
اگر به خواندن کتاب‌های روانشناسی علاقه‌مندید، مطالب زیر برای‌تان جالب خواهد بود:
پرفروش‌ترین کتاب‌های روانشناسی
نقد و بررسی کتاب هنر شفاف اندیشیدن
دروغگویی روی مبل؛ چشم در چشم روان‌درمانگر
احتمالا اگر تجربه حضور در جلسات روانکاوی را داشته باشید، به‌خوبی می‌دانید که همه ما در چنین جلساتی به‌شدت در تلاش برای انکار واقعیت و فرار از آن هستیم. در اصل دروغگویی در جلسات روانکاوی بازنمایی فرار ما از واقعیت در تمام زندگی‌مان است.
اروین یالوم در این کتاب به روایت رابطه سه روان‌درمانگر و مُراجعان‌شان می‌پردازد. او قصد دارد تا از طریق این قصه‌ها ما را متوجه دروغگوهایی کند که در جلسات روانکاوی به‌زبان می‌آوریم و از طرفی با سازوکارهای درمانی و آنچه که بر یک روانکاو هم می‌گذرد، آشنا شویم. لس‌آنجلس تایمز در توصیف این کتاب نوشته: «یک داستان معمایی-روان‌شناسانه خیره‌کننده که یکی از نظریه‌پردازان و فعالان پیشرو در روان‌درمان‌گری عصر حاضر آن را نوشته است.»
دروغگویی روی مبل نیز دو ترجمه دارد که یکی را نشر صبح صادق و دیگری را نشر قطره منتشر کرده است.
خیره به خورشید نگریستن؛ تماشای مرگ از میان کلمه‌ها
می‌دانید اضطراب و تنش‌های درونی ما در طول زندگی و در موقعیت‌های مختلف از کجا می‌آیند؟ باید در جواب بگوییم که همه این اضطراب‌های درونی، به ترسِ ما از مرگ مربوط است. بله! عجیب به‌نظر می‌رسد، اما این موضوعی است که یالوم در کتاب خیره به خورشید نگریستن به بیان آن می‌پردازد.
یالوم با روایت‌های تحسین‌برانگیز خود در تلاش است تا به ما بگوید وقتی فناناپذیری خود را تمام‌وکمال بپذیریم، آن‌وقت وارد مرحله جدیدی از زندگی خود می‌شویم و تغییری شگرف در اهداف و اولویت‌های زندگی‌مان به‌وجود می‌آوریم.
کتاب «خیره به خورشید نگریستن» که با عنوان «خیره به خورشید» نیز شناخته می‌شود سه ترجمه از سه مترجم در ایران دارد. مهدی غبرائی، مترجم نام‌آشنای حوزه نشر، یکی از آنهاست. این را هم بگوییم که «خیره به خورشید نگریستن» در فهرست «کتاب‌هایی که زندگی‌تان را دگرگون خواهد کرد» قرار دارد.
خرید کتاب خیره به خورشید نگریستن با تخفیف
انسان موجودی یک‌روزه؛ پایان و هدفمندی
کتاب «انسان موجودی یک‌روزه» که با عنوان‌های مختلفی نظیر «خلق‌شدگان یک‌روز» یا «مخلوقات فانی» و... نیز شناخته می‌شود، یکی دیگر از مجموعه‌داستان‌های اروین یالوم است. یالوم در این کتاب قصد دارد به دو موضوع مهم بپردازد: یکی داشتن هدف و معنا در زندگی و از طرفی باور به این‌که زندگی نیز نقطه‌پایانی دارد و باید آن را بپذیریم. در بخشی از این کتاب می‌خوانیم: «چیزی که می‌خواهم، همنشین‌بودن با این درک است که زندگی موقتی است؛ و آن‌موقع، در روشنایی یا سایه چنین فهمی، دانستن چگونگی زندگی‌کردن است.»
این کتاب نیز ترجمه‌های مختلفی دارد، اما ترجمه نازی اکبری (نشر ققنوس) با اجازه کتبی از اروین یالوم و همراه با مصاحبه‌ای مفصل که او با یالوم انجام داده، منتشر شده است.
هنر درمان؛ یالوم از نگرانی‌هایش می‌گوید
سپیده حبیب، مترجم شناخته‌شده آثار یالوم، درباره کتاب هنر درمان این‌طور می‌گوید: «کتاب، حاصل دانش عمیق، سال‌ها کار بالینی، استعداد، ذکاوت و طنازی یالوم است. عشق وسواس‌گونه یالوم به رواندرمانی موجب شده رویکرد‌های درمانی متنوعی را تجربه کند و از مکاتب مختلف روانشناسی بدون تعصب استفاده کند».
یالوم در کتاب هنر درمان نه‌تنها از نگرانی‌هایش درباره حرفه روانکاوی صحبت می‌کند، بلکه به توضیح و تشریح سرفصل‌های رواندرمانی نیز می‌پردازد و به مخاطبان و دانشجویانش می‌آموزد که هنگام مواجهه با این مشکلات چگونه تصمیم بگیرند و رفتار کنند.
من چگونه یالوم شدم؛ روایتی از تجربه زیسته یالوم
همانطور که نام کتاب بنشان می‌دهد، این‌بار یالوم به‌جای روایت و تحلیل زندگی مراجعان و افراد نیازمند به رواندرمانی، نگاه تیزبین و روان‌شناسانه‌اش را به خودش می‌دوزد و به روایت خویشتن می‌پردازد. کتاب من چگونه یالوم شدم که با عنوان‌های متفاوتی مثل «شدم آنکه هستم» و «آنگه که خود را یافتم» و... نیز ترجمه شده، با روایت یک کابوس از دوران کودکی یالوم آغاز می‌شود.
خرید کتاب من چگونه اروین یالوم شدم با تخفیف
آماده یالوم‌خوانی هستید؟
پروژه یالوم‌خوانی و شروع مطالعه آثار یالوم احتمالا آن‌قدر وسوسه‌برانگیز باشد که بخواهید به آن فکر کنید. ما در این نوشته قصد داشتیم شما را با مهم‌ترین آثار یالوم و موضوع‌شان آشنا کنیم تا مثل نقشه راه باشد. اگر شما نیز به آثار این نویسنده علاقه‌مند هستید، برای‌مان بنویسید که او را با چه کتابی شناختید؟ تا به حال چه کتاب‌هایی از او خوانده‌اید و کدام‌شان در زندگی‌تان تأثیر بیشتری داشته است؟
