رویای شیفتگان (چگونگی تحولات سیاسی-اجتماعی در جهان معاصر)

احسان نراقی از تبار روحانیون بنام تشیع در نراق بود و او را از نوادگان ملامهدی فاضل نراقی صاحب کتاب جامع السعادات خوانده اند. روایت است که گزارش های ساواک درباره احسان نراقی از شخصیتی منتقد اما بدون خطر حکایت داشت. چنین تحلیلی در مورد او صادق به نظر می رسد چرا که این رویکرد از منش و روش احسان نراقی نشأت می گرفت که در عین عملگرایی با تندروی مغایرت داشت، چه در دوران پهلوی و چه در سالهای کنونی به اصلاح سیستم بدون تغییرات تند و انقلابی اعتقاد داشت. به دلیل همین ملایمت، استقلال رای و نظر خود را همواره و در هر شرایطی حفظ کرد.
جامعه شناسی بود که به واسطه خاستگاه جهان سومی اش، ناگزیر از پرداختن به سیاست بود؛ هرچند که به لحاظ درونی گرایشی نیز به فرهنگ، اندیشه و تاریخ ایران و جهان داشت. قریب به بیست عنوان کتاب، کارنامه تالیفی او را تشکیل می دهند که تازه ترین آن با عنوان «رویای شیفتگان» اخیرا به همت نشر ثالث به بازار آمده است. کتابی که از قضا به روشنی نشان دهنده وسعت دانسته ها و مطالعات اوست.
چنان که ویراستار کتاب در جایی اشاره ای کوتاه به آن داشته، احسان نراقی در سالهای آخر عمر چشم انتظار دو کتاب آخر خود بود که یکی از آنها منتشر شد اما این یکی (رویای شیفتگان) به دلیل مشکلات ممیزی و طولانی شدن روند صدور مجوز چنان طولانی شد که به عمر او قد نداد و قریب به چهار سال بعد از درگذشتش کتاب «رویای شیفتگان» امکان انتشار پیدا کرد.
این کتاب حاصل گردآوری مقالات و نوشته های گوناگون او و همچنین گفتگوهای پراکنده ای است که در نشریات مختلف با احسان نراقی صورت گرفته است. بر این اساس خالی از فایده نبود اگر «رویای شیفتگان» از مقدمه ای برخوردار بود تا مخاطب علاقمند دریابد که این مقالات از کجا و چگونه بدین کتاب راه یافته اند. با این حال با توجه به آماده بودن کتاب در زمان حیات نویسنده می توان نتیجه گرفت این آثار توسط خود او یا با نظارت خودش در قالب این کتاب سروشکل گرفته اند.
به هر روی کتاب در شکل فعلی از دو بخش تشکیل شده است؛ نخست بخش نوشته ها و مقاله ها و بخش دوم مصاحبه ها و گفتگوها. به این ترتیب کتاب حاضر مقالات و گفتگوهایی را که تا پیش از این در کتابها و نشریات پراکنده بوده اند و یا حتی برخی در قالب مقالات ارائه شده در کنگره ها قرار گرفته و از این منظر دسترسی به آنها به دشواری امکان پذیر بود یک جا در اختیار علاقمندان آثار احسان نراقی قرار داده است.