فلسفه‏ تاریخ‏ هنر

کتاب اثری است از آرنولد هاوزر به ترجمۀ محمدتقی فرامرزی و چاپ انتشارات نگاه. کتاب حاضر دربارۀ شناخت روش های تاریخ هنر و بررسی مسائل مربوط به تفکر تاریخی نگاشته شده و در شش فصل با عناوینِ آغاز سخن: گستره و محدودیت های جامعه شناسی هنر، نگرش جامعه شناختی: مفهوم ایدئولوژی در تاریخ هنر، نگرش روان شناختی: روانکاوی و هنر، استنباطات فلسفی تاریخ هنر: «تاریخ بی نام هنر»، لایه های تحصیلی در تاریخ هنر: هنر قومی و هنر مردمی، نیروهای ستیزنده در تاریخ هنرها: نوآوری و میثاق ها تنظیم شده است.

هنر، شکلی چنان ناکجاآبادی به زندگی می دهد که در آن آدمی با سرنوشت خویش هم رای می شود و احساسات و عقاید و اعمالش دیگر ارتباطی به حالت های روانی و بوالهوسی های فردی ندارند. معیارهایی که برای داوری دربارۀ او به کار می آیند و او نیز به کمک همین ها دربارۀ خود داوری می کند روشن و غیرقابل تردیدند؛ کل زندگی آدمی نیز پیوستگی و ارزشش را از پایداری این معیارها به دست می آورد.

تراژدی، قهرآمیز است ولی «غم انگیز»، یاس آور، برآشوبنده یا تحقیر کننده نیست. قهرمان ممکن است زندگی اش را از دست بدهد ولی هیچ گاه خودش را و آگاهی از آرمانی را که به دفاع از آن برخاسته است از دست نمی دهد. درام تراژیکی، به گونه ای، الگوی کل هنر است. این درام تراژیکی، عدم تطابق بین مقدار و علت غالبا بی اهمیت رنج، انگیزه ها و نتایج آنها، ادعاهای ذهنی و هدف های عینی را از میان می برد؛ و پاسخ کاملی است به تقاضایی که در شالودۀ کشش برای آفریدن کارهای هنری قرار دارد.