تفسیر فرهنگ‌ها

کتاب به این می‌پردازد که پیدایش مفهوم علمی فرهنگ به براندازی دیدگاه سرشت انسانی انجامید که در عصر روشن اندیشی بر اذهان تسلط داشت یا دست کم با از میان رفتن این دیدگاه ارتباط داشت و جایش را نظری گرفت که نه تنها پیچیده تر، که وضوح بسیار کم تری هم دارد. از آن زمان تاکنون تلاش برای روش ساختن این نظر و به دست دادن شرح قابل فهم تری از ماهیت انسان، بر تفکر علمی در بارۀ فرهنگ حاکم بوده است. انسان شناسان که در بررسی هایشان با پیچیدگی به درجه ای بسیار پیچیده تر از آنچه تاکنون می پنداشته اند برخورده اند، درگیر نوعی تلاش دردناک برای سامان دادن به این پیچیدگی بوده اند.

ما انسان ها جانورانی ناکامل و پرداخت نشده ایم که خود را با فرهنگ تکمیل می کنیم و می پردازیم؛ البته نه از طریق فرهنگ به معنای عام، بلکه به صورت های بسیار جزئی آن: یعنی با فرهنگ جاوه ای، هوپی و ایتالیایی، فرهنگ طبقۀ بالا و پایین، دانشگاهی یا تاجرپیشه. از قابلیت یادگیری انسان و انعطا ف پذیری او بسیار سخن رفته است، ولی حتی از آن حیاتی تر، وابستگی شدید او به نوع خاصی از یادگیری است که همان دستیابی به مفاهیم، ادراک و کاربرد نظام های خاص معنای نمادین است. سگ های آبی برای خود سد می سازند و پرندگان آشیانه، زنبورها جای خوراکشان را پیدا می کنند، بابون ها گروه هایی اجتماعی را سازمان می دهند و موش ها بر اساس صورت هایی از یادگیری که بیش تر متکی بر آموزش های رمزبندی شده در ژن هایشان است، جفت گیری می کنند و در برابر محـرک های خـارجی با الگـوهای مناسبی واکنش نشان می دهنـد؛ بدین سان، کلیدهای جسمانی در قفل های ارگانیک جا داده می شوند. ولی انسان ها سد و سرپنـاه می سازند، خـوراکشان را می یابند، گـروه های اجتماعی شان را سازمان می دهند و با راهنمایی دستورهایی جفت جنسی شان را پیدا می کنند که به طور ژنتیکی رمزبندی نشده اند، بلکه با نمودارها و طرح ها، دانش شکار، نظام های اخـلاقی و داوری های زیبایی شنـاختی عمل می کنند؛ بدین سان، ساختـارهای مفهومی استعدادهای بی شکل را قالب بندی می کنند.