جنبش اجتماعی چیست؟

 هنک جانستون در محتوای اصلی کتاب خود به این پرسش‌ها می‌پردازد؛ جنبش اجتماعی چیست؟ چگونه شكل می‌گیرد و چه اهدافی را دنبال می‌كند؟ ابزارهای جنبش‌ها برای تحقق اهدافشان چیست و چرا به شكل‌های متفاوتی عمل می‌كنند؟ چه عواملی حیات آن‌ها را تهدید می‌كند و كدام یك تسهیل؟ چگونه می‌توان آن‌ها را مطالعه كرد؟ این‌ها تنها برخی از پرسش‌هایی‌ است كه پروفسور هنك‌ جانستون، استـاد سرشناس جامعه‌شناسی در دانشگاه ایالتی سن‌دیگو، تلاش كرده است در این كتاب به آن‌ها پاسخ دهد.
او در این اثر، به شكلی جامع و جذاب و همچنین با ارائه تقسیم‌بندی مناسب،‌ به موضوع جنبش‌های اجتماعی ‌می‌پردازد. در سراسر كتاب، علاوه بر ارائه مبانی نظری برای تحلیل جنبش‌های اجتماعی، به مثال‌هایی عینی و روزمره نیز پرداخته شده است و بدین ترتیب خوانندگان به صورت عملی با نحوه تحلیل جنبش‌ها آشنا ‌می‌شوند. جنبش‌های اجتماعی نیروهای کلیدی تغییرات اجتماعی در جهان مدرنند. گرچه تمامی تغییرات اجتماعی را نمی‌توان به آن‌ها نسبت داد _ نوآوری‌های فناورانه، تغییرات اقلیمی، بلایای طبیعی و جنگ‌ها نیز از دلایل این تغییراتند.
در مطالعه جنبش‌های اجتماعی، دو راه اساسی برای اندیشیدن درباره گستره ساختاری ـ درباره روابط ثابت و ماندگار میان کنشگران اجتماعی وجود دارد. نخست جنبش‌های اجتماعی از گروه‌ها و سازمان‌های کوچک و بزرگ و ستیزه‌جو و اهل مدارایی تشکیل شده‌اند که افراد را در درجات مختلف برای مشارکت در هم ادغام و برای اقدام به کنش بسیج می‌کنند. بنابراین منصفانه است که گفته شود این موارد واحدهای اساسی ساختار جنبشند؛ گروه‌هایی در جنبش‌های اجتماعی  وجود دارند گروه‌های حامی (طرفداری)، گروه‌های ذی‌نفع، سمن‌ها و جنبش‌های اجتماعی ساختارهایی شبکه‌ای‌اند. سازمان شبکه‌ای جنبش، پیچیدگی‌های ایدئولوژیک، تاکتیکی و سازمانی آن را آن متقابلا پیوند می‌زند، اجزا را به یکدیگر متصل می‌کند و انسجامی کلی به آن می‌بخشد. همان طور که مشارکت کنندگان در جنبش‌های اجتماعی عضویت‌های چندگانه‌ای دارند، برخی سازمان‌ها نیز اعضای بیش‌تری را جذب می‌کنند و از این رو در شبکه جنبشی به هم متصل، پایگاه‌های مهم‌تری دارند.