از گورب خبری نیست

از گورب خبری نیست رمانی است علمی - تخیلی، اما نویسنده از رهگذر این ژانر و با رویکردی طنز به مسائلی عینی و واقعی، از جمله رفتارها و مناسبات اجتماعی ، زیست و ذهنیت بشری و نیز مباحث تاریخی می پردازد. به تعبیری ، مندوسا به مدد داستانی فانتزی مسائلی هستی شناسانه مطرح می کند و با خلق یک جهان احتمالی ، امکان مقایسه آن با جهان واقعی ما را فراهم می آورد.

«از گورب خبری نیست» عنوان رمانی علمی-تخیلی از ادواردو مندوسا است که به تازگی با ترجمه مجتبی ویسی توسط نشر ثالث به چاپ رسیده است. ادواردو مندوسا گاریگا در سال ١٩٤٣ در بارسلون اسپانیا متولد شد و بعد از اتمام تحصیلاتش در رشته حقوق مدتی به عنوان مترجم در سازمان ملل به فعالیت پرداخت. اولین رمان او که با موفقیت هم همراه بود، «حقیقت ماجرای ساولتا» نام داشت که در سال ١٩٧٥ منتشر شد. مترجم کتاب در بخشی از مقدمه اش درباره این رمان نوشته: «مندوسا در این اثر واقعیت های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شهر بارسلون و همراه با آن، درگیری ها و مناقشات اسپانیا را در ابتدای قرن بیستم روایت می کند. صاحب نظران این رمان را سرآغازی بر تغییرات اجتماعی در اسپانیای بعد از ژنرال فرانکو و نیز اولین دوره گذار به دموکراسی می دانند.» اما غالب منتقدان مهم ترین رمان مندوسا را «شهر شگفتی ها» می دانند که در سال ١٩٨٦ به چاپ رسید. در این رمان تحولات اجتماعی و مدنی شهر بارسلون، در سال های ١٨٨٨ تا ١٩٢٩ دستمایه روایت قرار گرفته اند.
رمان «از گورب خبری نیست»، در سال ١٩٩٠ نوشته شد و بعد از آن نیز رمان های دیگری از مندوسا به چاپ رسید. آن طور که مترجم کتاب توضیح داده، این نویسنده اسپانیایی یک مجموعه رمان پلیسی هم با روایتی پاردویک و محوریت شخصیتی عجیب، کارآگاهی خل وضع، نوشته است. «از گورب خبری نیست» رمانی است در ژانر علمی-تخیلی اما در آن با رویکردی طنز به مسائل عینی و واقعی پرداخته شده است. «به تعبیری، مندوسا به مدد داستانی فانتزی مسائلی هستی شناسانه مطرح می کند و با خلق یک جهان احتمالی، امکان مقایسه آن با جهان واقعی ما را فراهم می کند.» رفتارها و مناسبات اجتماعی، زیست و ذهنیت بشری و تاریخ از جمله مضامینی هستند که در این رمان به آنها پرداخته شده است. در بخشی از این رمان می خوانیم: «دسته دسته کودکان که تازه از مدرسه هایشان فرار کرده اند، به میدان هجوم می آورند. آن ها طوقه هایی را روی زمین می غلتانند و یویوبازی و قایم باشک بازی می کنند. دیدن آنها مرا از قبل هم اندوهگین تر می کند. ما در سیاره مان از این چیزها که این جا به آن کودکی می گویند، نداریم. هنگامی که متولد می شویم، مقداری لازم و مجاز از دانش، هوش و تجربه را به اندام اندیشه ورز ما تزریق می کنند. البته با پرداخت مبلغی اضافه می توان از مزایای دانشنامه، اطلس جغرافیایی، تقویم ابدی، منبعی بی شمار از دستورالعمل های آشپزی دلیا اسمیت و نسخه های قرمز و سبز راهنمای سفر میشلین به سیاره عزیزمان بهره مند شوند. به محض رسیدن به بزرگسالی هم ابتدا یک امتحان از ما می گیرند و سپس کد بزگراه، آیین نامه شهرداری و گزیده ای از مهم ترین احکام دادگاه امور قانونی را به ما تزریق می کنند. اما ما دوره کودکی-دوره کودکی واقعی- مثل اینجا نداریم. در سیاره ما هرکسی باید مطابق با آنچه برایش در نظر گرفته اند زندگی کند نه بیشتر، بدون آن که در پی دردسرتراشیدن یا مداخله در کار دیگران باشد. از طرفی، موجودات بشری، مثل حشرات، زندگیشان سه دوره یا مرحله دارد؛ البته اگر به اندازه کافی عمر کنند.» مندوسا در این کتاب با خلق موجوداتی فضایی که از سیاره ای دیگر آمده اند، این امکان را فراهم کرده تا به زمین و وضعیت موجود در آن از منظری دیگر توجه شود.