از روزگار رفته(چهره‌به‌چهره‌با‌ابراهیم‌گلستان)ثالث

ابراهیم گلستان در ابتدای کتاب در پاسخ به سؤالی دربارۀ اینکه گرایش وی به انتخاب زبانی شاعرانه عمدی است یا تأثیری است که شعرای زادگاهش مثل سعدی و حافظ بر روی طرز تفکر و بیان او داشته‌اند، می‌گوید: «نه، اصلا اینطور نیست، به زادگاه ارتباط ندارد. منوچهری از زادگاه من نیست؛ ولی من از شعرش خیلی خوشم می‌آید. مولوی در بلخ به دنیا آمده، در قونیه مرده، من در برابرش جز تعظیم چیز دیگری ندارم. خیام آن‌ورتر است. نه، ربطی به زادگاه و فلان ندارد. ارتباط به خود زبان دارد و این هم که نثر من شاعرانه است این حرف را قبول ندارم؛ یعنی چه؟ حس باید شاعرانه باشد. اصلا شعر حس است. شعر کلمه نیست. شعر به صورت کلمه درمی‌آید. هرکسی نظم درست می‌کند، از همان کلمه‌هایی استفاده می‌کند که شاعر هم از آنها شعر درست کرده. این حرفی که از پومپیدو زدید، حرف خیلی‌خیلی درستی هست. پومپیدو یکی از بهترین کتاب‌های برگزیده شعر فرانسه را درست کرده. آدم فاضل فوق‌العاده‌ای بود. همچنان‌که بانکیِ درجه اول بود. همچنان‌که نخست وزیر درجه اولی هم بود دیگر. فقط افسوس که مرکز پومپیدو در پاریس را خیلی بد درست کرده‌اند. چیز پرتی درست کرده‌اند؛ ولی خُب، هست دیگر، و به او مربوط نبوده. او حرف درستی زده. شما توی فیلم سینمایی یک وقت می‌بینید که این صحنه شعر شد. توی هر چیزی پُره از شعر. شعر فقط دَرَق دَرَق دَرَق دَرَقِ وزن فعول و فعولن و زهرمار و فلان نیست دیگر، شعر آن حرفی هست که از تویش درمی‌آید».

گفتگو با بحث درباره قصه‌نویسی گلستان و سرچشمه‌های سبک او در قصه‌نویسی ادامه می‌یابد. در این میان البته طبیعتا گریزی هم به دوران عضویت گلستان در حزب توده و بیرون‌آمدن او از این حزب زده می‌شود و باز بر سر قصه می‌رود و اینکه روزنامه‌نگاری و مقاله‌نویسی چه تأثیری بر قصه‌نویسی گلستان گذاشته است. باز بحث به شعر کشیده می‌شود و از آنجا به دوستی گلستان با مهدی اخوان‌ثالث و بعد از آن، بازگشتی دوباره هست به بحث قصه و بعد از آن صحبت سینما به میان می‌آید، که بحث مفصلی است در این کتاب و می‌توان گفت بخش عمده‌ای از گفتگوی حسن فیاد با گلستان را دربر می‌گیرد گرچه در خلال این بحث گریز به مباحثی دیگر هم زده می‌شود از جمله به احمد شاملو و شعرهایش.

همچنین در چند جای این کتاب صحبت از اصغر فرهادی و فیلم اسکاری‌اش «جدایی نادر از سیمین» می‌شود و گلستان نظر خود درباره این فیلم و شیوه کارگردانی فرهادی را به این شرح بیان می‌کند: «تو همین فیلم‌هایی که الان از ایران جایزه برده فیلم فرهادی واقعا فیلم است. واقعا درجه اول است. نه فقط این فیلمش (جدایی نادر از سیمین) فیلم‌های «چهارشنبه سوری» و «شهر زیبا» نیز به همین جور فوق‌العاده است»(به نقل از صفحه 64 کتاب).